İSTANBUL - TURGUT ERDİNÇ (YSM) - İşçilerin, günlük çalışma süresinin düşürülmesi için verdiği mücadeleden doğan 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da Covid-19 salgını nedeniyle alanlarda kutlanamadı. TÜRK-İŞ, DİSK, KESK ve HAK-İŞ temsilcileri, Taksim’deki Cumhuriyet Anıtı’na çelenk bıraktı. Öte yandan düzenlenen çevrimiçi etkinliklerle çalışanların sorun ve talepleri gündeme getirildi.
DİSK ve KESK daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da ortak program düzenledi. “Her gün 1 Mayıs, her yer 1 Mayıs” sloganıyla çeşitli etkinlikler organize eden iki konfederasyon, 1 Mayıs 1977’de hayatını kaybedenleri Kazancı Yokuşu’na karanfil bırakarak andı.
HAK-İŞ
Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ) Genel Başkanı Mahmut Arslan ve beraberindeki heyet, 1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı’nda yaşanan olaylar sırasında hayatını kaybedenlerin anısına Kazancı Yokuşu’na karanfil bıraktıktan sonra Taksim Cumhuriyet Anıtı’na çelenk sundu.
Törenin ardından açıklamalarda bulunan HAK-İŞ Genel Başkanı Arslan, HAK-İŞ olarak uzun yıllardır her yıl 1 Mayıs’ta bir ilde, o ilin insanlarıyla emekçileri buluşturduklarını ve barışçıl 1 Mayısları ülkeye armağan ettiklerini dile getirdi.
Arslan, “Pandeminin olmadığı, gerçekten sağlık sorunlarının yaşanmadığı 1 Mayıs’ı ülkemizde de aynı heyecanla, aynı anlayışla, aynı kardeşlik, barış duygusu içerisinde kutlamak isterdik. Ne yazık ki iki yıldır dijital ortamlardan öte 1 Mayıs kutlamalarını gerçekleştiremiyoruz.” diye konuştu.
Taksim’deki 1977’de yaşanan vahim olayların hafızalarımızdan asla silinmediğini, bunun iki nedeni olduğunu belirten Arslan, o gün yaşanan provokasyonlarda çoğunluğu ezilerek hayatlarını kaybeden emekçilerin faillerinin hala bulunamadığını dile getirdi.
Ayrıca, bu provokasyonları yapanların bu alanda emekçilerin 1 Mayıs birlik, mücadele, dayanışma gününü kutlamalarına mani olduklarını aktaran Arslan, şöyle devam etti:
“Bu alanı barış türkülerinin söylendiği bir alan olmaktan maalesef 1977’de insanların öldüğü bir alan noktasına getirmişlerdir. Bu iki nedenden dolayı biz her yıl imkan oldukça buraya gelip burada kaybettiklerimizi anıyoruz. Bugün de sadece burada kaybettiklerimiz değil, daha önceleri Kadıköy başta olmak üzere çeşitli alanlarda kutlama yaparken kaybettiğimiz bütün emekçilerimizi, ülkemizin, bölgemizin ve küremizin her noktasında 1 Mayısların mücadelesini yaparken hayatlarını kaybeden bütün emekçileri, iş kazalarında, meslek hastalığıyla ilgili, diğer pek çok olumsuzluklarda kaybettiğimiz emekçileri de bugün burada anıyoruz.”
Arslan, 1 Mayıs 2019 kutlamalarına giderken trafik kazasında hayatını kaybeden sendika üyeleriyle, iş kazalarında yaşamını yitiren emekçiler ve pandemi ile mücadele döneminde hayatlarını kaybeden sağlık emekçilerini de andıklarını belirterek, “Arzumuz isteğimiz ülkenin bütün alanlarında 1 Mayısların kutlandığı, barış türkülerinin söylendiği, dayanışma içerisinde 1 Mayıslarımızı gerçekleştirdiğimiz günler yakın olsun inşallah.” diye konuştu.
Heyet, HAK-İŞ 1 Mayıs basın bildirisinin okunmasının ardından bölgeden ayrıldı. Heyet daha sonra Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ndeki sağlık çalışanlarını ziyaret etti. Heyet, hastane çalışanları tarafından çiçekle karşıladı.
Türk-İş ve Birleşik Kamu İş Konfederasyonu
Türk-İş ile Birleşik Kamu İş Konfederasyonu temsilcileri, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde Taksim’deki Cumhuriyet Anıtı’na çelenk bıraktı.
Türk-İş temsilcileri, 1 Mayıs 1977’de Taksim Meydanı’nda yaşanan olaylar sırasında hayatını kaybedenlerin anısına Kazancı Yokuşu’na karanfil bıraktıktan sonra anıta çelenk sundu.
Başkan Ergün Atalay, basın açıklamasında, koronavirüs salgını nedeniyle yoğun mesai harcayan sağlık çalışanlarına teşekkür etti.
Bugünü bayram olarak kutlamak istediklerini ancak bu yıl böyle bir imkan olmadığını belirten Atalay, “Çalışanlarla ilgili şu anda, işinden olan işçiler var. Düzgün, namuslu işverenler olduğu gibi art niyetli olanları da var. Örgütlü toplum istemiyor, işçiyi işten çıkarıyor, izne çıkarıyor, bunu ranta çeviriyor. 1980, ülke nüfusu 44 milyon, 2,5 milyon sendikalı işçi var. Nüfusun iki mislini geçtik, sendikalı işçi sayısında iki katına ulaşamadık. Kovid döneminde sendikalıların o kadar problemi yok, sendikasızlar zorda.” dedi.
Türk-İş’in ardından Birleşik Kamu İş Konfederasyonu temsilcileri de Taksim Anıtı’na çelenk bıraktı.
Genel Başkan Mehmet Balık, yaptığı açıklamada, koronavirüs gerekçesiyle işçilerin alanlarda toplanmasına izin verilmemesini eleştirdi.
Türk-İş, kutlama programı kapsamında 1 Mayıs Bildirisini il temsilcilikleri basın toplantısı ile açıkladı. Bildiriler örgütlü iş yerlerinde okundu. “Yaşasın 1 Mayıs” sloganıyla hazırlanan afişler, sendika ve iş yerlerine asıldı. Sosyal medyada #heryerdebirlikteyiz etiketiyle hafta boyunca sorunlar ve talepler dile getirildi.
Hak-İş, 1 Mayıs programını 26 Nisan-1 Mayıs arasına yaydı. Bu kapsamda taleplerinin yer aldığı 1 Mayıs Bildirisi yayımlandı, 81 il temsilcisiyle çevrim içi toplantı yapıldı.
Memur-Sen, 1 Mayıs etkinlikleri kapsamında Hacı Bayram Veli Üniversitesi ile “Çalışma Hayatında Yeni Zihniyet İhtiyacı ve Pratik Uygulama Zemini Olarak Kamu Görevlileri Sendikacılığı” konulu uluslararası kongre düzenledi.
Türkiye Kamu-Sen ise 81 ilde yaptığı basın açıklamasıyla 1 Mayıs’ı kutlayıp, çalışanların sorunlarını ve taleplerini dile getirdi.
1 Mayıs’ın kısa tarihçesi
ABD’de işçilerin günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için 1884’te başlattığı mücadele, 1886’da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel bir nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatının 1889’daki Paris Kongresi’nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABD’li sendikacıların önerisi üzerine o gün “1 Mayıs” olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında “Emek Bayramı”, “İşçi Bayramı” ve “1 Mayıs Bayramı” gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
İlk resmi kutlama 1923’te oldu
Osmanlı’da 1 Mayıs ilk kez 1911’de Selanik’teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından kutlandı. İstanbul’daki ilk kutlama ise 1912 yılında yapıldı.
Osmanlı’nın ardından 1922’de Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs Ankara’da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923’te oldu.
Taksim Meydanı’nda 1977’de düzenlenen 1 Mayıs programı, üzücü olaylara sahne oldu. Mitingde, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in konuşması sırasında açılan ateşle 37 kişi yaşamını yitirirken, yüzlerce kişi yaralandı. Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlamalar yasaklandı.
Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2009’da “Emek ve Dayanışma Günü” adıyla tekrar resmi tatil ilan edildi.
100 işçiden 14’ü sendikalı
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş kollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin Ocak 2021 istatistiğine göre, Türkiye’de 14 milyon 371 bin 96 işçiden 2 milyon 69 bin 476’sı sendika üyesiyken, sendikalaşma oranı yüzde 14,40 düzeyinde.
1 milyon 131 bin 749 ile en fazla üyeye sahip konfederasyon unvanını koruyan Türk-İş’i, 711 bin 295 üye ile Hak-İş, 193 bin 866 üye ile DİSK izliyor.
En fazla üyeye sahip işçi sendikaları ise 238 bin 666 üyeyle Hizmet-İş, 209 bin 529 üyeyle Türk Metal, 185 bin 370 üyeyle Öz Sağlık-İş, 144 bin 68 üyeyle Genel-İş, 107 bin 823 üyeyle Tez Koop-İş ve 104 bin 308 üyeyle Koop-İş olarak sıralanıyor.
YSM HABER MERKEZİ
