İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Elon Musk… Hem serveti hem de teknoloji alanında attığı adımlar hem de ABD siyasetinde üstlendiği rolle dünya gündeminde hemen her gün yer almayı başaran bir profile dönüştü. Dünyanın en zengin kişisi, mühendis, mucit, yatırımcı ve girişimci olan Musk, ABD Başkanı Donald Trump’ın yeniden başkan seçilmesi için servetinden 300 milyon dolar harcadı. 5 Kasım’daki seçimin ertesinde şirketinin hisseleri tavan yaparken bu ivme çok uzun sürmedi.
Hisse senedi 17 Aralık'ta 479,86dolarile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra yüzde 40 düştü. ABD basını, Musk’un özellikle siyasete girdikten sonra bir yönetim zafiyetini düştüğünü ileri sürerken, Tesla’nın CEO’luk görevini de doğru kararlarla yönlendiremediği ve hata yaptığı eleştirilerine maruz kaldı.
Hem DOGE'nin tartışmalı hamleleriyle ABD'de hem de Musk'ın aşırı sağcı siyasi hareketleri kucakladığı yurt dışındaki siyasi faaliyetleri, muhtemelen halkın, mevcut müşterilerin ve potansiyel Tesla alıcılarının birçoğunu yabancılaştırdığı yorumları yapıldı.
Ocak ayının başlarında, Tesla'nın otonom özelliklerinden biri NHTSA tarafından soruşturuldu ve kendi kendine sürüşle ilgili devam eden diğer soruşturmalara eklendi. ABD Başkanı Donald Trump'ın uygulamaya başladığı yüksek tarifeler, küresel otomotiv endüstrisini sarsarken, Elon Musk'ın sahibi olduğu Tesla da bu politikaların olumsuz etkilerinden payını aldı.
Trump'ın yerli üretimin artırılması amacıyla ithal otomobil ve kamyonlara yüzde 25 gümrük vergisi uygulaması dünya otomotiv pazarında endişeleri artırdı. Özellikle elektrikli araç devi Tesla, bu süreçte ciddi değer kayıpları yaşadı. Bu yılın ilk çeyreğinde Tesla hisseleri, yaklaşık yüzde 35 değer kaybederek 2024 sonundaki konumundan oldukça uzak bir noktada seyrediyor. Piyasa değeri bakımından bu yılın başında yaklaşık 1,37 trilyon dolar değere sahip olan Tesla, büyük bir değer kaybı yaşayarak 713,6 milyar dolara kadar düşerek, neredeyse yarı yarıya değer kaybetti.
En çok kaybeden 6'ncı isim
Musk’ın 2025'in başından bu yana kaybı ise 134,7 milyar doları buldu. Musk, Bloomberg’in dünyanın en zengin 500 kişisini sıraladığı listede en çok kaybeden 6. isim oldu. Endekste bir günde toplam 271 milyar dolarlık bir düşüş yaşanırken, tarihindeki en kötü üçüncü gün oldu. Musk'ın bu süreçte Trump'a yakınlığı, sadece şirketin borsadaki performansı ve piyasa değerini değil,markadeğerinidezedeledi. Tesla, Musk'ınsiyasi söylem ve davranışları nedeniyle protesto ve boykotlarla karşı karşıya kaldı.
Çin tarifeleri rekabet gücünü zayıflattı
Şirketin sahibi Musk'ın, Trump'a yakınduruşuhem kendisi hem de Tesla için finansal ve itibar açısından ciddi maliyetler doğurdu. Trump'ın Çin başta olmak üzere birçok ülkeye uyguladığı yüksek tarifeler, üretimin büyük bölümünü Çin ve Asya'ya dayandıran Tesla gibi şirketler için doğrudan maliyet artışı anlamına geliyor. Bu politikalar, Tesla'nın küresel pazardaki rekabet gücünü de zayıflatıyor.
Bir yukarı iki aşağı
10 yılın ardından satış performansında ilk kez düşüş trendine geçen Tesla’da işler bundan böyle ‘bir ileri iki geri’ şeklinde ilerlemeye başladı. Tesla'nın hem Çin'de hem de yurt dışında satışa yönelik ürettiği Çin yapımı otomobillerin sevkiyatı ocakta %49'dan fazla düştü. 1,81 milyondan 1,79 milyona gerileyen satışlara bakılırsa düşüş nispeten küçüktü ama marka algısı açısından durum böyle değildi. Üretimdeki azalışın yanı sıra, Tesla'nın bu yılın ilk çeyreğinde teslimatını gerçekleştirdiği araç sayısı da yıllık bazda yaklaşık %13 azalarak 336 bin 681'e geriledi. Piyasa beklentisi, araç sayısının bu dönemde 360 bin ila 370 bin olmasıydı.
Yatırım dünyası Musk’u istifaya davet ediyor
Trump’un yeni gümrük verdilerine yönelik her açıklamasının Musk’ın servetine darbe vurmaya devam ettiği dönemde yatırım ve iş dünyasından istifa çağrıları sesi yükseliyor. Yatırım fonu yöneticisi Ross gerber bu çağrısı ilk dillendirenlerden biri olurken, Schmidt Automotive Research'ten Matthias Schmidt, "Tesla için en iyi şey yeni bir CEO" diyor. Cardiff Üniversitesi'nden Prof. Peter Wells, bu görüşünü “Tartışmalı bir şekilde, Tesla'nın şu anda güçlü bir lidere ihtiyacı var” sözleriyle ifade ediyor.
YSM HABER MERKEZİ
