İSTANBUL (YSM) - Türk Hava Yolları (THY) dahil tüm dünyada 290 havayolu şirketini çatısı altında toplayan ve küresel hava trafiğinin yüzde 82’sini temsil eden Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA, 2019 yılında havayoluyla seyahat eden yolcu sayısının 4.6 milyar kişiye ulaşacağını açıkladı.

IATA, 2019 yılında havacılık sektörünün toplam net kârının ise 2018 yılına kıyasla (32.3 milyar dolar) hafif bir artışla 35.5 milyar dolara yükseleceğini öngördü. Hava yoluyla taşınan kargo miktarının ise 2018 yılında 63.7 milyon ton iken, bu rakamın 2019 yılında 66 milyon tona ulaşması bekleniyor.

Toplam gelir 885 milyar dolar

İsviçre’nin Cenevre şehrinde gerçekleştirilen küresel basın toplantısında (GMD) açıklanan IATA verilerine göre, küresel ölçekte havacılık sektörünün toplam gelirleri 2018 yılına kıyasla (821 milyar dolar) yüzde 7.7’lik artışla 885 milyar dolar düzeyine çıkacak. Öz sermaye kârlılığı için 2019 yılına yönelik yüzde 8.6’lık bir oran öngörülürken, vergi sonrası kâr oranı yüzde 4 olacak. 2019 yılında hem öz sermaye kârlılığı hem de vergi sonrası kâr oranı için 2018 yılına kıyasla bir artış beklenmiyor. Öte yandan yolcu başına sağlanan gelirin 2018 yılına yakın bir düzeyde kalarak 7.75 dolar olacağı öngörüldü.

Küresel basın toplantısında bir değerlendirme yapan IATA Başkanı Alexsandre de Juniac, artan maliyetler nedeniyle sektörün 2018 yılında kârlılığının baskı altında olduğunu, ancak petrol fiyatlarındaki düşüşün olumlu etkilerinin 2019 yılında hissedileceğini belirterek, 2019 yılıyla birlikte sektörünün kârlılıkta kesintisiz 10’ıncı yılı geride bırakacağını söyledi.

IATA Başkanı, “Normalde artan maliyetlerin 2019 yılında kârlılığı zayıflatacağını bekliyorduk. Fakat petrol fiyatlarındaki sert düşüşün yanı sıra GSYH büyüme hedeflerindeki güçlü rakamlar bize sağlam bir tampon yarattı. Havayolu şirketleri beş yıldır yatırımcılarına ve hissedarlarına kâr yaratmaya devam ediyorlar. Biz temkinli bir iyimserlikle 2019 yılının da hissedarlar için değer yaratılacağı yeni bir yıl olacağını düşünüyoruz. Bu iyimserliğe rağmen, ekonomik ve politik ortamdaki dalgalı tablo aşağı yönlü riskleri de içinde taşıyor.” dedi.

“Havada yolculuk hiç bu kadar cazip olmadı”

IATA Başkanı de Juniac, havacılık sektöründeki toplam harcamanın 2019 yılında 920 milyar dolara yaklaşacağını ve bu rakamın küresel GSYH’nın yüzde 1’ine eşit bir düzeyi temsil ettiğini belirtirken, hava yollarının sağladığı vergi gelirinin de 2019 yılında yüzde 5.8’lik artışla 136 milyar dolara çıkacağını söyledi.

IATA Başkanı de Juniac, “Havayoluyla seyahat tüketiciler ve bireyler için hiç bu kadar iyi bir seçim olmamıştır. Sadece bilet fiyatları düşük kalmıyor, seyahat edecekler için yeni rota seçenekleri de hızla artıyor. 2018 yılında şehirler arası doğrudan uçuşta 1.300 yeni rota açıldı. 2017 yılına kıyasla hava yolunda 250 milyon adet daha fazla seyahat gerçekleşti.” dedi.

2019 için genel öngörüler

IATA tahminlerine göre 2019 yılında küresel ekonomi 2018’e kıyasla hafif bir düşüşle yüzde 3.1 büyüme gösterecek. Ticaret savaşları, siyasi belirsizlikler ve Brexit gibi faktörler nedeniyle büyüme üzerinde aşağı yönlü riskler var.

-2018 yılında 73 dolar düzeyinde seyreden varil petrol fiyatının 2019 yılında ortalama 65 dolara ineceği öngörülüyor. Uçak yakıtı fiyatlarının ise 2018 yılında varil başına 87.6 dolar iken 2019’da 81.3 dolara düşeceği tahmin ediliyor. Yakıt giderlerinin toplam maliyetler içindeki payı 2018 yılına kıyasla (yüzde 23.5) artarak yüzde 24.2’ye yükselecek. Bir anlamda toplam maliyetin dörtte biri oranına yaklaşacak.

-IATA üyesi havayolu şirketlerinde çalışan sayısı 2018 yılına kıyasla yüzde 2.2’lik artışla 2019 yılında 2.9 milyon kişiye ulaşacak. Havacılık sektöründe iş gücü piyasasındaki darlık nedeniyle ücretler artarken, iş gücü maliyetleri uzun bir istikrar döneminin ardından 2019 yılında yükselerek yüzde 2.1’lik bir artış kaydedecek.

-Kilometre başına yolcu gelirinin (RPK) 2019 yılında yüzde 6 büyümesi beklenirken,yolcu gelirleri toplamda 2018’e kıyasla 42 milyar dolarlık artışla 606 milyar dolara çıkacak.

-2019 için öngörülen hava kargodaki yıllık artış yüzde 3.7 ile toplam taşınan yük miktarını 65.9 milyon tona çıkartsa da bu rakam 2016 yılından bu yanaki en yavaş büyümeye işaret ediyor. Korumacılık önlemlerinin dünya ticareti üzerindeki olumsuz etkisi bu rakamlarla hava kargodaki ılımlı büyümenin de yansıtıcısı olarak gösteriliyor.

-2018 yılında yüzde 10 gibi istisnai bir büyüme kaydeden kargo getirisinin 2019 yılında yüzde 2 düzeyinde bir artış sağlayacağı tahmin ediliyor. Maliyet artışlarının düşük düzeyde seyretmesinin getirdiği avantajla hava kargo işinin güçlenmeye devam edeceğini öngören IATA, toplamda hava kargo gelirlerinin 2019 yılında 116.1 milyar dolara ulaşacağını hesaplıyor.

Afrika dışında tüm dünyada kâr bekleniyor

IATA öngörülerine göre Afrika hariç tutulursa tüm dünya bölgeleri hem 2018 hem de 2019 için karlı kalmaya devam edecek.Sivil havacılıkta toplam gelirlerin nerdeyse yarısını tek başına oluşturan Kuzey Amerika bölgesi mali performansta dünya havacılığına öncülük etmeyi sürdürecek. Avrupa dışında tüm bölgelerde 2019 yılında mali performansın 2108 yılına kıyasla iyileşeceği öngörülüyor.

Yapılan hesaplamalara göre Kuzey Amerika’da kurulu bulunan hava yolu şirketleri 2019 yılında net 16.6 milyar dolar (2018 yılı 14.7 milyar dolar) net kar elde edecekler. Avrupalı havayolu şirketlerinin ise 2019 yılında 7.4 milyar dolarlık bir net kar elde etmesi bekleniyor. Bu rakamla Avrupalı taşıyıcıların 2018 yılına kıyasla net karlarında hafif bir düşüş olacak.

Asya-Pasifik bölgesi havayolu şirketleri ise 2018 yılına kıyasla (9.6 milyar dolar) net karlarını 10.4 milyar dolara çıkaracaklar.

Öte yandan Ortadoğu’da faaliyet gösteren hava yolu şirketlerinin net karının 2018’deki 600 milyon dolarlık zayıf bir kar rakamına göre artış kaydederek 800 milyon dolar olarak hesaplanıyor.

Güney Amerika bölgesinde ise hava yolu şirketleri toplamda 2019 yılına 700 milyon dolarlık bir net kar hedefiyle giriyorlar. 2018 yılında bu bölgenin net kar rakamının 400 milyon dolar olarak gerçekleşmesi bekleniyor.

Afrika bölgesi havayolu şirketlerinin 2018’de 400 milyon dolar olan zarar rakamını bir ölçüde azaltsalar da 2019 yılında da bilançoyu toplamda 300 milyon dolar zararla kapatacakları öngörülüyor.

YSM EKONOMİ SERVİSİ