İSTANBUL-YÜCEL ÇETİN(YSM) - İş dünyasının merakla beklediği 'torba teklif' TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Koronavirüs krizi kaynaklı ekonomik sıkıntıların hafifletilmesine yönelik tedbirleri teklifte önemli değişiklikler yapıldı. Buna göre, İşsizlik Sigortası Kanunu eklenen geçici maddeye göre, mücbir sebep kaynaklı kısa çalışma başvuruları için, uygunluk testinin tamamlanması beklenmeden, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecek.
TBMM’nin önümüzdeki hafta tatile girmesi beklenirken, bu düzenlemenin de tatil öncesi komisyon ve genel kurul aşamasının (İçtüzükte öngörülen süreler beklenmeden) tamamlanarak bu hafta içinde yasalaşacağı ifade ediliyor.
Daha önce sivil toplum örgütlerinin görüşüne sunulan 62 maddelik taslakta yer alan hükümlerin çoğunluğu, TBMM’de sunulan teklifte maddelerin fıkraları olarak yer aldı ve yeni ekonomi paketinin madde sayısı 15’e düştü. Yeni teklifte çalışma hayatına yönelik çok önemli bir düzenleme daha yer aldı. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu Sözleşme Kanunu kapsamındaki tüm toplu sözleşme, grev ve lokavtlar 3 ay süreyle durduruldu. Durdurma süresince, kanunda yer alan süreler de işlemeyecek.
Cumhurbaşkanı bu süreyi 3 ay uzatabilecek. Tartışma konusu olan sosyal medya şirketlerinin Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu ile elektrik üretim ön lisanslarının iptaline imkan veren düzenleme bu pakette yer almadı.
Teklifin bu hafta yasalaşması bekleniyor
Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında işten çıkarmaları 3 aylığına yasaklayan alacakların ertelenmesine dönük düzenlemeler içeren 15 maddelik yasa teklifi Meclis Başkanlığı’na sunuldu. Yasa teklifinin bu hafta içerisinde kanunlaştırılması bekleniyor. Kısa çalışma ödeneği başvurusunda, test sonucu beklenmeden, işverenin beyanı doğrultusunda ödeme yapılabilecek.
Yasa teklifine göre; kanunun yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15 Mart 2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla, ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fon’dan günlük 39,24 Türk Lirası nakdi ücret desteği verilecek.
Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmayacak. Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere para cezası verilecek. 4857 sayılı İş Kanunu’na eklenen geçici maddeye göre; her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemeyecek. 3 aylık süre içerisinde işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilecek.
Bu kapsamda ücretsiz izne ayrılmak, işçiye geçerli sebebe dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyecek. İş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilecek. Cumhurbaşkanı üç aylık süreyi altı aya kadar uzatabilecek.
Kısa çalışmada uygunluk testi beklenmeden ödeme yapılacak
AK Parti'nin Meclis Başkanlığı'na sunduğu son teklifle İşsizlik Sigortası Kanunu eklenen geçici maddeye göre, koronavirüs nedeniyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk testinin tamamlanması beklenmeden, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilecek. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecek. Yaşlılar ile engellilere yapılan yardımların 3 ay süreyle gelir ölçütleri ile ağır engellilik şartı aranmadan yapılacak.
Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma
Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında verilen ve 2020 yıl içinde geçerlilik süresi dolacak olan lisansların geçerlilik süresi bir yıl uzatılacak. Ticari gemilere düzenlenen 31 Temmuz 2020 tarihinde süresi dolacak olan denize elverişlilik belgesinin süresi Ağustos 2020’ye kadar uzatılacak. Medeni Kanun’a göre dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannameler ile dernek genel kurul toplantıları 31 Temmuz 2020’ye ertelenecek. Tarımsal Üretici Birlikleri’nin genel kurulu 31 Temmuz 2020’ye ertelenirken, TOBB’un Mayıs 2020’de yapılması gereken birlik ğenel kurulu bir sonraki yıl genel kurulu ile birlikte yapılacak.
Mücbir sebep hallerinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ilişkin bilgi ve belgelerin oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin yöntemler bakanlık tarafından belirlenecek.
Torba teklif ile Türkiye Varlık Fonu Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Şirketi, alt fonlar, kurdukları şirketlere tanınan çeşitli kamu mevzuatı ile Sermaye Piyasası Kanunu’nda tanınan muafiyetlerin, bunların satın aldığı veya işlem yaptığı şirketler için de geçerli olması sağlandı. Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu’nun şirketler topluluğuna yönelik hükümlerinin Varlık Fonu ve şirketlerine uygulanmaması hükmü de getirildi. Dernek ve vakıf gibi sivil toplum örgütlerinin toplantı, genel kurul ve beyanname verme sürelerinin mücbir sebep hallerinde ertelenmesi yetkisi İçişleri Bakanlığı’na verildi.
Kar payının yüzde 25’i dağıtılacak
Teklifle, kamu şirketleri dışında kalan şirketlerin 2019 faaliyetlerinden dağıtılabilir karının yüzde 25’ini dağıtması sınırı getirildi. Kaçakçılıkla Mücadele Kanuna eklenen geçici maddeyle, 30 Eylül 2020 tarihine kadar bu kanun kapsamında el konulan salgın hastalıkla ilgili tıbbi cihaz, test materyali, etil alkol, maske, eldiven, tulum gibi malzemelere ilişkin düzenleme yapılıyor.
Hangi alacaklar ertelenecek?
● COVID-19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle; hazine taşınmazlarına ilişkin olarak sözleşmeye istinaden ödenmesi gereken bedeller ile ecrimisil bedelleri, 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenler başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenecek. Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından bu süre 3 ay uzatılabilecek. Bu alacaklar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık eşit taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı ve faiz uygulanmadan tahsil edilecek.
● Turizm tesisi maksadıyla verilen izinler hariç olmak üzere devlet ormanlarında gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri adına verilen izinler ile Orman Genel Müdürlüğü tarafından kiraya verilen mesire yerleri ve taşınmazlardan 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenecek, Bakanlık bu süreyi 3 aya kadar uzatabilecek.
● Millî Parklar Kanunu kapsamında yapılan kiralamalardan 1 Nisan 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken bedeller başvuru şartı aranmaksızın 3 ay süreyle ertelenecek. Bu süreleri bitiminden itibaren 3 ay uzatılabilecek.
● Belediyeler ve bağlı kuruluşları ile bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinin mülkiyetinde veya tasarrufunda olan taşınmazlara ilişkin olarak ilgili mevzuatınca yapılan satış, ecrimisil ve kiralamadan kaynaklanan bedellerin veya tutarların 19 Mart 2020 tarihinden itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gereken kısımlarının 3 ay ertelenmesine belediyeler ve birliklerde ise meclis yetkili olacak. Bu süreler, bitiminden itibaren Çevre ve Şehircilik Bakanı tarafından 3 aya kadar uzatılabilecek.
● Belediye ve bağlı kuruluşlarının; gelir vergisi tevkifatı beyan ve ödeme süreleri, tüm sosyal sigorta prim ödemeleri ve su tüketimine bağlı alacakları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 aylık döneme ilişkin tahsil edilmesi gerekenlerle sınırlı olmak üzere, Cumhurbaşkanı tarafından 3 ay ertelenebilecek. Cumhurbaşkanı bu süreleri, bitiminden itibaren 3 aya kadar uzatmaya yetkili olacak.
● Belediyeler, kendisinden izin veya ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle çalışan gerçek ve tüzel kişilere, toplu taşıma hizmetinin kesintisiz olarak yürütülebilmesiyle sınırlı olacak şekilde, 3 aylık süreyle sınırlı olmak üzere belediye meclisi kararıyla; gelir desteği ödemesi yapılabilecek. Bu dönemdeki ruhsat, izin, hat kirası borçları faizsiz olarak 3 ay ertelenecek. Konutlara ve faaliyetleri durdurulan işyerlerine ilişkin su faturası borçları belediyeler tarafından 3 ay ertelenebilecek.
● Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin, faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunulamayan dönemlere isabet eden kısmı alınmayacak.
● Kredi Yurtlar Kurumu’na olan kredi borçları 3 ay ertelenecek. Borçlar ertelenen süre sonunda, ertelenen süre kadar aylık taksitler halinde, herhangi bir gecikme zammı, faiz veya Yİ-ÜFE uygulanmadan tahsil edilecek. .
● Tarım satış kooperatifleri birliklerinin yeniden yapılandırılan ve yılda bir taksit olmak üzere ödenen Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) kaynaklı kredi borçlarının 2020 yılına ait borç taksit ödemesi, faizsiz olarak 2021 yılına erteleniyor, 2021 yılı dahil daha sonraki yıllarda ödenecek taksit tutarları da faizsiz olarak birer yıl ertelenecek.
● Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği yıllık aidatları 2020 yılında alınmayacak.
●TEDAŞ'ın elektrik tüketiminden kaynaklanan alacakları yapılandırılacak.
YSM HABER MERKEZİ
