İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Bakan Şimşek ve Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, IV. Tarım Orman Şurası kapsamında düzenlenen Tarım Ekonomisi Atölyesi'ne katıldı.

Bakan Şimşek’in konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

* Çiftçilere güçlü destek vermeye devam edeceğiz.

* Tarımda kullanılan kredilerin faizinin yüzde 70'ini Hazine olarak biz destekliyoruz, biz ödüyoruz.

* Dünyada karşı karşıya olduğumuz en büyük sorun belirsizlik, sadece ticaret politikalarındaki belirsizlik değil, küresel ekonomi ciddi bir belirsizlik ile karşı karşıya.

* Dünyada dengeler değişiyor ve bunun yansımaları bize belirsizlik, oynaklık ve daha karmaşık bir küresel makro arka plan ile bizleri karşı karşıya bırakıyor.

* Bugün ciddi bir şekilde korumacılık, yeni normal diye addedilebilir noktaya gelmiş durumda.

* Türkiye'nin ihracata bağımlılığı benzer ülkelere göre daha düşük.

“Bizde belirleyici olan iç pazar”

* GSYH'mizi üretirken ihracat bazlı değil, iç talep bazlı gitmişiz, dolayısıyla bize yansımaları başka ülkelere göre daha sınırlı olacak, çünkü bizde belirleyici olan iç pazardır.

* 2024'te yapılan bir araştırmada korumacılığın mevcut haliyle kalması halinde küresel ekonomide Almanya-Fransa büyüklüğünde kayıp yaşanabileceği ifade ediliyor, korumacılık o zamanki haliyle kalmadı

* İhracatın kural bazlı ülkeler dışında kalan önemli bir kısmı bu tür coğrafyalara olduğu için dış ticaretteki korumacılığa karşın bize benzer ülkelere göre göreceli olarak daha az etkileneceğiz.

“Küresel ısınma dünya için bir realite”

* Küresel ısınma dünya için bir realite, küresel ekonomi açısından ciddi sonuçları olacak, burada da biz ciddi bir riskle karşı karşıyayız.

* Türkiye'de brüt borcun milli gelire oranı yüzde 93 seviyesinde, dünya ortalamasının çok altında.

* (Küresel ısınma) Tüm risklerin bugünden modellenmesi ve yönetilmesi en büyük önceliğimiz.

*Türkiye'nin demografik avantajı 20 yıl daha devam edecek.

“Enflasyonun tek haneye indirmeyi hedefliyoruz”

* Programımızın bir hedefi var; sürdürülebilir yüksek büyüme ve adil dağılımı, bu hedefe ulaşmak için fiyat istikrarı, yani enflasyonun tek haneye indirmek ve mali disiplin hedefliyoruz.

* Programın özü kazanımları kalıcı hale getirecek yapısal dönüşüm programı.

* Ciddi bir enflasyon sorunu ile karşı karşıya olduğumuz ortada ama önce enflasyonu kontrol altına aldık, kontrol dönemiydi, 2024 ikinci yarısından itibaren dezenflasyon dönemine girdik.

* Türkiye'nin büyük bir deprem yaşadığı ve o yaraların sarılması için harcama yaptığımız dönemde bütçe açığını kontrol altına almasaydık ve para basılarak finanse edilseydi enflasyon ne olurdu sağduyulu insanlara bırakıyorum.

“Son yaşanan oynaklığın kalıcı bir etki yaratacağını düşünmüyorum”

*2023 ortalarında 55-60 milyar dolayında cari açık, rezervlerde yetersizlik ve ciddi bir KKM sorunu ile karşı karşıyaydık, program ortaya konulmasaydı enflasyonu nerelere götürürdü analizi gerekiyor.

* Bu iki hususu bir kenara bırakacaksak, dezenflasyonda bir başarı var, üç aşağı beş yukarı diyebilirim ki programa uygun gidiyor.

* Son yaşanan oynaklığın kalıcı bir etki yaratacağını düşünmüyorum.

* Liradaki yüzde 3-3,5 civarındaki bir değer kaybı dolara karşı, sınırlı bir etkisi nisan ayında olabilir ama orta vadeli 1 yıl ve ötesine baktığımızda orta vadede dezenflasyonisttir.

*Hizmet enflasyonunda katılık var, kiralarda yüzde 25 üst limitini artırdık, eğitimde müdahalemiz söz konusu değil, bunun yansımaları var geçmişten gelen, ama net bir şekilde enflasyon düşüyor ve düşmeye devam edecek çünkü bu bizim en büyük önceliğimizdir.

“Enflasyonu 2027'de nihai olarak tek haneye indirme hedefimiz var”

* Enflasyonu bu sene yüzde 19-29 aralığı orta nokta yüzde 24, 2025 yüzde 6-18 aralığı, orta nokta yüzde 2, 2027'de nihai olarak tek haneye indirme hedefimiz var.

* Bütçe açığını azaltıyoruz, gelirler politikası daha destekleyici, yönetilen yönlendirilen fiyatları enflasyon hedefinin altında veya yakın tuttuk.

* Geçen sene bütçede sapma olmadı, dolayısıyla nerede disiplin, nerede tasarruf diye soruyorsanız, basit bir hesapla 1,2 trilyon TL, bu konuda samimiyiz, ciddiyiz ve ortada ciddi bir performans var.

* Biz zaten başından beri bir taraftan tabii ki büyümede bir dengelenme lazım, tabii ki aşırı ısınma varsa kontrol altına alınması lazım ama bir tarafından da yatırım, istihdam üzerinden büyümenin devamı, konut, gıda, yenilenebilir enerji noktasında önceliklendirme, programımız çok net.

“Gıda arzı, programın en önemli boyutlarından”

* Biz bu çerçevede en büyük önceliklerimizden biri gıda arzı, programın en önemli boyutlarından biri budur.

* Gıda arz zincirinin ve lojistiğinin etkinleştirilmesi çok önemli bir başlık.

* Kırsal nüfus azaldı, kırsal aleyhine bir nüfus hareketi var, bunun için tarımı cazip hale getirmek ve bunun için de desteklemek, diğer bir boyut ölçek, ölçeği daha da büyütmemiz, teknolojiyi kullanmamız lazım.

“Cari açığı 11 milyar dolara düşürdük”

* Program sayesinde cari açığı 55 milyar dolardan 11 milyar dolara düşürdük, cari açığın bu sene bir miktar artmasını bekliyoruz ama petrol fiyatları dünyadaki gelişmelerden dolayı çöktü, bu seviyelerde kalırsa bu sene Türkiye'nin cari açık sorunu olmayacak, yönetilebilir bir cari açık hedefliyoruz.

* Petrol fiyatlarındaki düşüşten en olumlu etkilenen ülkelerin başında geliyor, brüt dış finansman ihtiyacı da hızlı bir şekilde azalıyor.

* Büyümede bir dengelenme var, iç talebin katkısı yüzde 8, hızlı büyüme beraberinde cari açık ve enflasyon getiriyor, bundan dolayı önemli hedeflerimizden biri büyümeyi daha sürdürülebilir dengeli hale getirip ondan sonra yüksek büyümenin temellerini ulaştırmak.

* Kısa vadede enflasyonu düşürürken büyümede dengeyi getirmek, sonrasında yüksek büyümeye temel oluşturmak.

“1 milyona yakın net istihdam oluşturduk”

* İstihdam piyasasında şu an oldukça iyi bir noktadayız, 1 milyona yakın net istihdam oluşturduk, işsizlik oranları düşüyor.

* Erkekler için işsizlik oranı tarihin en düşük düzeyinde, kadınlar için de işsizlik oranı hızlı bir şekilde düşüyor.

* Bu program sayesinde kırılganlıkları azalttık, ekonominin iç ve dış şoklara karşı dayanıklılığı artırdık.

“Rezerv, şoklara karşı bir tampondur”

* Eleştiriyorlar, rezervler neden kullanılıyor, rezerv, şoklara karşı bir tampondur, Türkiye'nin rezerv pozisyonu IMF tanımına göre 1'dir, 1 demek rezerv yeterliliği sağlanmıştır.

* KKM Türkiye için önemli bir koşullu yükümlülüktü, bunu azaltmak Türkiye'ye ilişin belirsizlikleri azaltmak anlamına gelir , 22 milyar doların altına düşürdük, KKM'den çıkış piyasalarda oynaklık ve sorun yaratmadan program sayesinde başarılı bir şekilde sağlanıyor.

* CDS'in son artışı tamamen 1-2 haftalık oynaklığa bağlayanlar var, son 3-4 güne bakın ABD'nin açıkladığı korumacılık tedbirlerine bakın birçok ülkenin CDS'i bizden daha çok arttı.

* CDS'teki göreceli hareket bize benzer ülkelere göre çok iyi bir performans ortaya koyduk demektir.

* Sanayide katma değer zinciriyle yukarı çıkmak, daha yüksek teknolojiye çıkmak bizim için kritik alandır, yatırım ortamının iyileştirilmesi, sermaye piyasalarının derinleştirilmesi alanlarında iyileşme var.

“Arzuladığımız düzeyde yüksek teknolojide ürün üretmiyoruz”

* Yüksek teknolojide 8 ana alanda 30 ürüne, 2030'a kadar 30 milyar dolar bir destek sağlanacak, şu ana kadar 7 milyar dolardan fazla yatırım başvurusu yapıldı, süreç devam ediyor.

* Yeşil dönüşüm bizim için bir zorunluluktur, çünkü Türkiye son 22-23 yılda 1 trilyon dolara yakın parayı petrol ve doğal gaza ödedi, burada yeşil dönüşümü sağlayarak kalıcı bir şekilde Türkiye'nin dengelerini iyileştireceğiz.

* Enerjide dışa bağımlılığımız önümüzdeki yıllarda çok önemli bir şekilde düşecek, Türkiye'nin geleceğine ilişkin tarım ve enerji konularında endişeye mahal yoktur.

YSM HABER MERKEZİ