İSTANBUL-NURULLAH SARI(YSM) - Eski ABD Başkan Yardımcısı Al Gore, kurucu ortağı olduğu araştırma kuruluşu Climate TRACE'in, dünyada sera gazı emisyonlarına yol açan 352 milyon tesise ilişkin envanterini, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 28. Taraflar Konferansı (COP28) kapsamında düzenlediği basın toplantısında duyurdu.
Geçen yıl 80 bin tesisin yer aldığı envanter bu yıl 253 ülkedeki 352 milyon tesisi kapsadı.
Bu yılki envanterde yer alan tesislerden alınan verilere göre, küresel emisyonlar 2022'de önceki yıla göre yüzde 1,5 artışla 58,5 milyar ton karbondioksit eş değeri seviyeye çıktı.
Çin 15,6 milyar ton karbondioksit eş değeri emisyonla geçen yıl en fazla emisyona yol açan ülke olurken, bunu 6,9 ve 4 milyar ton karbondioksit eş değeri emisyonla sırasıyla ABD ve Hindistan izledi.
Bu ülkelerle birlikte Rusya, Endonezya, Brezilya, Japonya, İran, Kanada ve Suudi Arabistan, 2022'de en fazla emisyona neden olan ilk 10 ülkeyi oluşturdu.
Sera gazı emisyonları, Paris Anlaşması'nın imzalandığı 2015'ten beri yüzde 8,6 arttı.
Küresel emisyonlardaki en büyük artışlar 2015'ten beri Çin'deki elektrik üretimi ve enerji kullanımından, Hindistan'da elektrik üretiminden ve ABD'deki petrol ve gaz üretiminden kaynaklandı.
Bu üç ülkedeki sektörler 2015'ten beri küresel emisyonlarda görülen artışın yaklaşık yüzde 50'sini oluşturdu.
Geçen yıl ise ABD ve İran'da petrol ve gaz üretimi ile Hindistan'daki elektrik üretiminin yol açtığı emisyonlar, dünya çapındaki emisyon artışının yüzde 17'sine karşılık geldi.
Metan emisyonları artıyor
Metan emisyonları 2022'de önceki yıla göre yüzde 1,8 artışla 404 milyon ton karbondioksit eş değerine çıktı.
İran ve bu yıl COP28'in başkanlığını yürüten Birleşik Arap Emirlikleri, en fazla metan emisyonuna neden olan iki ülke olarak öne çıktı.
Çin'in artan metan emisyonları geçen yılki artışın yüzde 39'unu oluştururken, Çin'deki kömür madenciliği sektörü metan emisyonlarındaki artışta en fazla payı aldı.
Ormansızlaşma kaynaklı emisyonlar 4,5 milyar ton karbondioksit eş değeri ile yüksek kalmaya devam ederken, sektörün yol açtığı emisyonlar 2022'de yüzde 5 arttı.
Yüksek gelirli ülkelerde ise emisyonlarda artışa neden olan sektörlerden biri ulaşım oldu.
Geçen yıl dünyada ulaşım sektöründeki emisyonlar yüzde 3,5 artarken, yüksek ve orta-yüksek gelirli ülkeler bu artışın yüzde 68'ini oluşturdu.
Havacılık, denizcilik ve petrokimya sektörü kaynaklı emisyonlar da 2022'de artışını sürdürdü.
Al Gore, kamu ve özel sektör liderlerinin söz konusu envanteri kullanarak iklim krizinin nedeni olan emisyonlara yol açan tesisleri görebileceğini belirterek, "Liderler, nerede hızla harekete geçeceklerini belirleyebilirler. Bu envanter parmaklarımızın ucundayken artık hiç kimsenin, işletmeler, hükümetler ya da başka bir şekilde, emisyonları önemli ölçüde ve hızlı bir şekilde azaltmak için yapılması gereken çalışmaları görmezden gelmesi için geçerli bir mazereti yok." diye konuştu.
Al Gore, iklim krizini önlemede en önemli itici güçlerden birinin siyasi liderlik olduğunun altını çizerek, ülkeleri liderlik göstermeye ve emisyonları hızla düşürmeye çağırdı.
Pirinç üretimi, demir ve kömür madenciliği, petrol üretimi, metaller, kırmızı et üretimi, petrol rafinerisi ve çimento sektörlerinde sadece düşük emisyonları olan tedarikçiler seçilerek emisyonların yıllık bir milyar ton azaltabileceğini aktaran Al Gore, küresel ısınmaya rağmen fosil yakıt sektörüne sübvansiyonların artarak devam ettiğini sözlerine ekledi.
YSM HABER MERKEZİ
