İSTANBUL-İHSAN ÜNAL(YSM) - Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), küresel ekonominin bu yıl yüzde 5,3 genişleyerek yaklaşık 50 yılın en hızlı büyümesini gerçekleştireceğini bildirdi.

UNCTAD, “2021 Ticaret ve Kalkınma Raporu”nu yayımladı.

Raporda, 2020’de yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle başlayan kamu teşviklerinin devam etmesi ve gelişmiş ekonomilerde, hala tamamlanmamış olsa da, başarılı olan aşılama nedeniyle küresel ekonominin bu yıl toparlanacağı belirtilerek, küresel büyümenin, yaklaşık 50 yılın en hızlı büyüme oranı olan yüzde 5,3’e ulaşacağı kaydedildi.

UNCTAD’ın raporunda, küresel ekonomide toparlanmanın “düzensiz” olduğuna vurgu yapılarak, gelişmiş ekonomilerde, düşük gelirlilerin hayatta kalma mücadelesi verirken, yüksek gelirlilerin daha da zenginleştiğine vurgu yapıldı.

Rapora göre, 2025 yılına kadar gelişmekte olan ülkeler Kovid-19 pandemisi nedeniyle 12 trilyon dolar daha yoksul olacak.

Raporda, “Mali olanaklarda kısıtlamalar, parasal özerklik eksikliği ve aşılara erişim sorunu, birçok gelişmekte olan ekonomiyi durdururken, gelişmiş ekonomilerle olan uçurumu genişletiyor ayrıca bir başka ‘kayıp 10 yıla girme’ tehdidinde bulunuyor.” değerlendirmesine yer verildi

UNCTAD, 2022’de küresel büyümenin yavaşlayarak yüzde 3,6’ya düşmesini ve küresel gelirin salgın öncesinin hala yüzde 3,7’nin altında kalmasını bekliyor.

Kovid-19 krizinin ekonomiye verdiği zarar, küresel finansal krizden daha büyük

Raporda, kümülatif küresel gelir kaybının 2020-2022’de yaklaşık 13 trilyon dolar olmasının beklendiğine yer verilerek, “Dünya genelinde, özellikle gelişmekte olan bölgelerde, Kovid-19 krizinin ekonomiye verdiği zarar, küresel finansal krizden (2008-2009) daha büyük olmuştur. Bu zarar özellikle Afrika ve Güney Asya’da daha belirgin yaşanmıştır.” yorumunda bulunuldu.

Küresel üretimin yalnızca 2030 yılına kadar 2016-2019 dönemi trendine yeniden döneceğine işaret edilen raporda, bunun da gelir artışında yaşanan sorunu derinleştirebileceğine vurgu yapıldı.

UNCTAD raporunda, arz ve talep kaynaklı geçici fiyat artışlarının gelişmiş ekonomilerde toparlanmayı sürdürmek için gereken politikaları tersine çevirmek için bahane olabileceğine dikkat çekildi.

Büyük merkez bankalarının 10 yıl boyunca ucuz para politikalarına rağmen, enflasyon hedefine ulaşılamadığı hatırlatılan raporda, “Gelişmiş ekonomilerdeki mevcut güçlü toparlanmaya rağmen, fiyatlarda kalıcı bir artış belirtisi yok.” denildi.

Raporda, küresel mal ve hizmet ticaretinin geçen yıl yüzde 5,6 düştükten sonra, bu yıl reel olarak yüzde 9,5 büyümesinin beklendiği ifade edilerek, mal ve ticarette toparlanmanın son derece dengesiz olduğu ve bunun yol açtığı sorunların gelecek yıllarda ticaret performansı üzerinde baskı oluşturmaya devam edeceği vurgulandı.

“Daha cesur politikalar olmadan pandemi sonrası toparlanma eşitlikten yoksun olacak”

UNCTAD Genel Sekreteri Rebeca Grynspan, konuya ilişkin değerlendirmesinde, ekonomilerde hem yerel hem de uluslararası artan uçurumların ekonomik büyümeden daha az insanın yararlandığına işaret ettiğini belirterek, “Çok taraflılığı yansıtan daha cesur politikalar olmadan, pandemi sonrası toparlanma eşitlikten yoksun olacak ve zamanımızın sorunlarını çözemeyecektir.” ifadesini kullandı.

UNCTAD, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3,9, gelecek yıl ise yüzde 3,6 büyümesini bekliyor.

Raporda, Türk ekonomisine ilişkin; Kovid-19 vakalarının yeniden artması ve buna bağlı olarak kısıtlamaların getirilmesinin yılın ikinci çeyreğinde ekonomik toparlanmayı engellediği belirtilerek, “hükümetin işletmelere bütçe desteği sağlama yanıtı ile birlikte, dış talebin artması, ihracatta toparlanma ve ülkenin sanayi sektörünün sürdürülebilir dayanıklılığı, yılın ikinci yarısında ekonomik faaliyetleri artırmaya yardımcı olacak” ifadesine yer verildi.

YSM EKONOMİ SERVİSİ